Danuta Życzyńska-Ciołek

Archiwum Danych Jakościowych IFiS PAN znalazło się wśród podmiotów, które współorganizowały cykl trzech seminariów pod wspólnym tytułem „Socjologia biograficzna a historia mówiona w Polsce (przegląd dobrosąsiedzkich stosunków)”, zrealizowany w listopadzie 2022 r.

Idea

Historia mówiona i socjologiczne badania biograficzne blisko sąsiadują ze sobą. W polskim kontekście to sąsiedztwo jest szczególnie intensywne – można wręcz mówić o przecinaniu się, a nawet częściowym nakładaniu się obu tych podejść i praktyk badawczych. Badacze historii mówionej korzystają chętnie z teoretycznego i metodologicznego zaplecza socjologii biograficznej. Socjologowie są aktywni w projektach badawczych i dokumentacyjnych historii mówionej.

Ta intensywna współpraca nie unieważnia jednak istotnych pytań o podobieństwa i różnice między tymi – wewnętrznie zresztą niejednorodnymi – sposobami zapisywania, analizowania i interpretowania indywidualnych i zbiorowych doświadczeń naszych rozmówców, osób z którymi prowadzimy wywiady, świadków historii.

Uznaliśmy, że nadszedł dobry czas, by w gronie praktyków i teoretyków socjologicznych badań biograficznych oraz historii mówionej, zaktualizować i ponownie przedyskutować niektóre z tych pytań. Uporządkowaliśmy je roboczo w trzy grupy, wybierając kategorię doświadczenia (biograficznego, społecznego, historycznego – ale także badawczego), jako kluczową dla obu podejść, choć niekoniecznie tak samo definiowaną.

Program

Panel I – 10.11.2022, Łódź

Socjologia biograficzna: teoria – metoda – praktyka. Co się dzieje (naprawdę) między spotkaniem z człowiekiem a tekstem naukowym?

Uczestnicy: dr hab. Adam Mrozowicki, prof. UWr, dr Jerzy Stachowiak, dr hab. Katarzyna Waniek, dr hab. Agnieszka Golczyńska-Grondas, dr hab. Mariusz Granosik, prof. UŁ

Panel II –  16.11.2022, Warszawa

Kategoria doświadczenia w socjologii i historii (mówionej). O czym opowiada socjologia biograficzna, o czym historia mówiona?

Uczestnicy: prof. dr hab. Kaja Kaźmierska, dr Jakub Gałęziowski, dr Andrzej Czyżewski, dr Anna Wylegała, dr Dominik Czapigo, dr Danuta Życzyńska-Ciołek (moderacja)

Panel III – 23.11.2022, Wrocław

Historia mówiona: praktyka – metoda – teoria. Jaką przeszłość re/konstruuje historia mówiona i po co?

Uczestnicy: dr hab. Marta Kurkowska-Budzan, prof. UJ, dr hab. Dobrochna Kałwa, dr Piotr Filipkowski, dr Marcin Stasiak, dr Marcin Jarząbek, dr Katarzyna Bock-Matuszyk

Profil wydarzenia na Facebooku

Organizatorzy

Wydarzenie współorganizowali: Centrum Historii Zajezdnia, Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”, Polskie Towarzystwo Historii Mówionej, Wrocławski Rocznik Historii Mówionej, Polskie Towarzystwo Socjologiczne, Centrum Badań Biograficznych i Historii Mówionej UŁ, Instytut Filozofii i Socjologii PAN (w szczególności Archiwum Danych Jakościowych IFiS PAN).

Komitet organizacyjny: Piotr Filipkowski, Ewa Maj, Katarzyna Waniek, Danuta Życzyńska-Ciołek

W ADJ opublikowany został nowy zbiór zatytułowany „Komunikacyjne aspekty społecznego sporu o ocenę polskiej transformacji ustrojowej i demokracji. Badania wstępne nad świadomością dyskursową elit symbolicznych”. Autorką zbioru jest dr Magdalena Nowicka-Franczak. Zbiór danych składa się z transkrypcji 21 wywiadów pogłębionych przeprowadzonych w 2021 r. z dziennikarzami i dziennikarkami, publicyst(k)ami i publicznymi intelektualist(k)ami, związanymi z ogólnopolskimi mediami opiniotwórczymi. Celem badań, przeprowadzonych w 2021 roku, była analiza świadomości dyskursowej elit symbolicznych, tj. ich przekonań o tym, jak dyskurs publiczny oddziałuje na rzeczywistość społeczną, kompetencji odróżniania konstruktów dyskursowych od empirycznej rzeczywistości i gotowości do krytyki własnego dyskursu. Badanie zrealizowano w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki 2020/04/X/HS6/00110.

W ADJ opublikowany został nowy zbiór zatytułowany „Między sztuką a badaniem naukowym. Ewaluacja działalności artystycznej w systemach ewaluacji nauki”. Autorką zbioru jest dr Karolina Lewandowska. Zbiór zawiera 40 zanonimizowanych transkrypcji wywiadów z pracownikami etatowymi polskich publicznych uczelni artystycznych oraz wydziałów artystycznych działających na uczelniach o profilu ogólnoakademickim. Celem badania była identyfikacja wpływu ewaluacji jakości działalności naukowej na pracowników uczelni i wydziałów artystycznych w Polsce. Badanie zrealizowano w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki 2019/35/D/HS5/00009.

W dniach 21-23 września 2022 r. we Wrocławiu odbył się 5 Ogólnopolski Kongres Politologii „Polityka ładu. Polityka chaosu”. Podczas warsztatu zorganizowanego w ramach Kongresu dr Joanna Gajda zachęcała politologów do deponowania danych w Archiwum Danych Jakościowych. Dziękujemy za promocję Archiwum i zapraszamy badaczy z obszaru nauk politycznych do kontaktu z nami!

W ADJ opublikowany został zbiór danych zatytułowany „Dzieci migrujące oraz społeczności w zmieniającej się Europie – badania w polskich szkołach”.

Zbiór obejmuje dane z badań jakościowych z dziećmi przeprowadzonych w latach 2019–2021 w ramach projektu MiCREATE (Dzieci migrujące oraz społeczności w zmieniającej się Europie). Są to nagrania i transkrypcje wywiadów indywidualnych i fokusów z dziećmi, ekspertami migracyjnymi oraz pracownikami oświaty, w tym nauczycielami.

MiCREATE, Migrant Children and Communities in a Transforming Europe, to europejski projekt finansowany w ramach programu Horyzont 2020. Ogólnym celem projektu jest stymulowanie włączenia różnych grup dzieci migrantów do szkół i społeczności przyjmujących poprzez przyjęcie skoncentrowanego na dziecku podejścia do integracji dzieci migrantów na poziomie edukacji i polityki społecznej. Więcej informacji o projekcie można znaleźć na stronie http://micreate.eu.

13 kwietnia 2022 r. mieliśmy okazję i przyjemność zaprezentować nasze Archiwum podczas zajęć „Historia mówiona i badania biograficzne w warsztacie historyka”, prowadzonych w Instytucie Historii Sztuki (Wydział Nauk o Kulturze i Sztuce Uniwersytetu Warszawskiego) przez prof. dra hab. Jerzego Kochanowskiego i dra Jakuba Gałęziowskiego. Dziękujemy za zaproszenie!

16 marca w Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie odbyła się dyskusja o książce In den Stürmen der Transformation. Zwei Werften zwischen Sozialismus und EU (Suhrkamp Verlag 2022). Piotr Filipkowski, organizator wydarzenia i współautor pracy, przedstawił referat metodologiczny, w którym przywoływał badania stylów życia Andrzeja Sicińskiego z końca lat 1970. Wśród badanych wówczas rodzin byli stoczniowcy z Gdańska. Materiały z tych badań są dostępne w Archiwum Danych Jakościowych IFiS PAN (zbiór „Style życia w miastach polskich”).

W ADJ opublikowany został nowy zbiór danych, zatytułowany „Nestorzy socjologii pracy w Polsce”. Autorką zbioru jest dr Olga Czeranowska z Uniwersytetu SWPS. Zbiór jest efektem projektu „Nestorzy polskiej socjologii pracy o procesach instytucjonalizacji, kryzysu i perspektywach rozwoju tej subdyscypliny”, zrealizowanego przez Sekcję Socjologii Pracy Polskiego Towarzystwa Socjologicznego. Projekt opierał się na badaniu prowadzonym przy pomocy wywiadów pogłębionych (z elementami narracji biograficznej) z osobami zasłużonymi dla instytucjonalizacji socjologii pracy oraz rozwoju studiów nad pracą w Polsce. W badaniu uwzględniono zarówno działania socjologów-praktyków, którzy funkcjonowali w dobie PRL w zakładach pracy, jak i socjologów-akademickich, którzy skoncentrowani byli na pracy naukowej i dydaktycznej. Zbiór zawiera 19 wywiadów, przeprowadzonych w latach 2016–2018.

Instytut Filozofii i Socjologii PAN wprowadził „Politykę zarządzania danymi badawczymi”.

[„Polityka” – tłumaczenie na angielski]

Czasopismo „Forum Akademickie” udostępniło właśnie w otwarty sposób artykuł dr Natalii Gruenpeter zatytułowany „Współpraca sprzyja otwieraniu danych”. Autorka odwołuje się do doświadczeń projektu „Dziedzinowe Repozytoria Otwartych Danych Społecznych”, w którym Uniwersytet Warszawski współpracował z Instytutem Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk oraz Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W artykule przywołane są także wypowiedzi pracowników ADJ.