Danuta Życzyńska-Ciołek

W maju br. ukazała się książka dra Michała Przeperskiego Dziki Wschód. Transformacja po polsku 1986-1993 (Wydawnictwo Literackie, Kraków 2024). W książce wykorzystano m.in. fragmenty wywiadów jakościowych, przeprowadzonych w 1995 r. przez dr Denise V. Powers z wybranymi respondentkami i respondentami badania POLPAN. Zbiór wywiadów, zatytułowany Narratives of political and economic transition, 1995, dostępny jest w Repozytorium Danych Społecznych.

22 maja odbyło się ostatnie w roku akademickim 2023/2024 Seminarium Historii Mówionej, do którego wprowadzenie przygotował Dominik Czapigo (Ośrodek KARTA). Uczestnicy analizowali dwie relacje nagrane w ramach projektu dokumentacyjnego „Polacy na Wschodzie”, realizowanego w latach 2006–11 przez Ośrodek KARTA i Dom Spotkań z Historią, które prowadzą wspólnie Archiwum Historii Mówionej. W trakcie projektu zorganizowano liczne wyjazdy do siedmiu państw (Białorusi, Kazachstanu, Litwy, Łotwy, Rosji, Rumunii i Ukrainy), podczas których nagrano historie 1075 rozmówców i zeskanowało blisko 4300 archiwaliów. Materiały te następnie – dzięki grantowi Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki – opracowano i przygotowano do udostępniania. Jednym z efektów przedsięwzięcia była publikacja Polacy na Wschodzie. Historie mówione. Więcej informacji można znaleźć na stronie projektu: www.polacynawschodzie.pl.

24 kwietnia 2024 r. odbyło się w IFiS PAN kolejne Seminarium Historii Mówionej. Uczestnicy analizowali wywiad dra Marcina Chorązkiego (Instytut Pamięci Narodowej, Oddział w Krakowie) z panią Marią Orkisz. Rozmowa została przeprowadzona w 2015 roku ramach badań nad losami ziemian w PRL. Głównym tematem dyskusji seminaryjnej były przemiany (post)ziemiańskich kapitałów społecznych i kulturowych w okresie PRL-u i transformacji systemowej po 1989 roku.

Seminaria Historii Mówionej współorganizowane są  przez Wydział Nauk o Kulturze i Sztuce UW, Archiwum Danych Jakościowych IFiS PAN oraz Polskie Towarzystwo Historii Mówionej. Inicjatywie patronuje „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”. Osoby, które chciałyby wziąć udział w kolejnych spotkaniach lub otrzymać więcej informacji, proszone są o napisanie na adres: seminariumoralhistory@gmail.com.

W ADJ opublikowany został zbiór „Młodzi i pandemia”, którego autorką jest dr hab. Magdalena Radkowska-Walkowicz, prof. Uniwersytetu Warszawskiego. Zbiór zawiera materiały zbierane przez Interdyscyplinarny Zespół Badań nad Dzieciństwem Uniwersytetu Warszawskiego w ramach trzech projektów badawczych: dwóch już zakończonych (Dziecięce Archiwum Pandemii i Zmiana. Dziecięce doświadczenie pandemii) oraz jednego trwającego (Pandemiczne i postpandemiczne światy dzieci). Projekty mają na celu zbadanie doświadczeń i opinii dzieci na temat pandemii COVID-19 z perspektywy badań nad dzieciństwem (childhood studies).

Zbiór zawiera zróżnicowane materiały, m.in. rysunki i listy dzieci, transkrypcje ich wypowiedzi, wywiady z dorosłymi ekspertami, ulotki informacyjne o jednym z badań, kalendarium pandemii.

Druga, rozszerzona wersja zbioru „Przesiedlenia w rewitalizacji polskich miast: indywidualne wywiady pogłębione z lokatorami z Łodzi, Warszawy i Wałbrzycha” została opublikowana w ADJ. Zbiór uzupełniono o 26 transkrypcji wywiadów, przeprowadzonych w 2023 r. w Wałbrzychu, oraz 14 transkrypcji wywiadów z Warszawy z 2022.

W ADJ opublikowany został nowy zbiór pt. „Podążając za smartfonem: Etnografia nowych miejskich kultur usieciowionych jednostek”. Jego autorem jest dr hab. Mirosław Filiciak, prof. Uniwersytetu SWPS. Projekt, z którego pochodzą dane, poświęcony był wykorzystywaniu smartfonów w wielkim mieście. Badano, jak osoby reprezentujące różne grupy społeczne (tzn. o różnym statusie społecznym, poziomie wykształcenia, dochodu i w różnym wieku) używają nowych, przenośnych technologii, rozumianych jako nośniki usieciowionego indywidualizmu. Badanie przeprowadzono w latach 2021-2023 w Warszawie. Badacze zrealizowali blisko 120 wywiadów (w tym wywiady eksperckie) i obserwacji. Ze względu na brak zgód respondentów w ADJ udostępniono jedynie 15 transkrypcji wywiadów.

Badanie zostało sfinansowane przez Narodowe Centrum Nauki w ramach grantu nr 2019/33/B/HS2/02856.

24 stycznia 2024 r. odbyło się w IFiS PAN kolejne Seminarium Historii Mówionej. Na spotkaniu dr Tomáš W. Pavlíček i Barbora Kulawiaková (Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN) przedstawili wywiad z polską profesorką matematyki. Wywiad został przeprowadzony w ramach projektu zatytułowanego „Czechoslovak-Polish Scholarly Entanglements in the Cold War Between High Politics and Individual Strategies” (Narodowe Centrum Nauki, OPUS LAP NCN – LA GACR, 2021/22–2024), którego kierownikami są Tomáš W. Pavlíček oraz Jan Surman (Instytut i Archiwum Masaryka, Czeska Akademia Nauk). Celem projektu jest dokumentacja metodą oral history i analiza funkcjonowania polsko-czeskich sieci naukowych wśród matematyków i fizyków w drugiej połowie XX wieku (kontakty, inspiracje, wspólne badania, konferencje, publikacje, wizyty badawcze itp.). Głównym tematem seminarium była relacja między „wewnętrznym” rozwojem matematyki a jej historią społeczną i kulturową.

Seminaria Historii Mówionej współorganizowane są  przez Wydział Nauk o Kulturze i Sztuce UW, Archiwum Danych Jakościowych IFiS PAN oraz Polskie Towarzystwo Historii Mówionej. Inicjatywie patronuje „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”. Osoby, które chciałyby wziąć udział w kolejnych spotkaniach lub otrzymać więcej informacji, proszone są o napisanie na adres: seminariumoralhistory@gmail.com.

Uczestnicy seminarium, które odbyło się w IFiS PAN 20 grudnia 2023 r., analizowali wywiad pochodzący z projektu „Historia mówiona społeczności LGBT+ w Polsce”, zrealizowanego przez Stowarzyszenie Lambda Warszawa we współpracy z Domem Spotkań z Historią. Wywiad przeprowadziła i zaprezentowała Adrianna Kapała, historyczka i archiwistka, doktorantka na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, koordynatorka szkoleń i edukacji w Centrum Archiwistyki Społecznej.

Seminaria Historii Mówionej współorganizowane są  przez Wydział Nauk o Kulturze i Sztuce UW, Archiwum Danych Jakościowych IFiS PAN oraz Polskie Towarzystwo Historii Mówionej. Inicjatywie patronuje „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”. Osoby, które chciałyby wziąć udział w kolejnych spotkaniach lub otrzymać więcej informacji, proszone są o napisanie na adres: seminariumoralhistory@gmail.com.

W ADJ opublikowana została pierwsza wersja zbioru pt. „Przesiedlenia w rewitalizacji polskich miast: indywidualne wywiady pogłębione z lokatorami z Łodzi, Warszawy i Wałbrzycha”, autorstwa dr Barbary Audyckiej.

Zamieszczone dane są efektem badań poświęconych przesiedleniom dokonywanym w związku z generalnymi remontami budynków pozostających w mieszkaniowym zasobie gminy (mzg) w ramach programów rewitalizacji w polskich miastach. Badania miały na celu (1) analizę praktycznej organizacji przesiedleń przez samorząd, (2) zebranie informacji na temat opinii, postaw i działań przesiedlanych lokatorek i lokatorów mzg. Respondent(k)ami w badaniu byli lokatorzy i lokatorki lokali w mieszkaniowym zasobie gminy, którzy zamieszkiwali budynki znajdujące się na obszarach rewitalizacji, przeznaczone do generalnego remontu wymagającego wyprowadzki mieszkanek/mieszkańców.

Badanie zostało sfinansowane przez Narodowe Centrum Nauki (grant Miniatura) oraz Uniwersytet Warszawski (program IDUB).

Obecna wersja zbioru zawiera transkrypcje wywiadów przeprowadzonych w Warszawie i Łodzi oraz materiały kontekstowe. Transkrypcje wywiadów z Wałbrzycha zostaną dołączone w kolejnej wersji zbioru.

22 listopada 2023 r. odbyło się w IFiS PAN Seminarium Historii Mówionej, którego uczestnicy analizowali wywiad ze znanym krytykiem filmowym, teatrologiem i publicystą. Wywiad został przeprowadzony przez Annę Michalską – pracownicę Muzeum Kinematografii w Łodzi, (współ)autorkę artykułów i książek nt. kinematografii, doktorantkę w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Łódzkiego. Zrealizowano go na potrzeby Archiwum Historii Mówionej, tworzonego przez p. Michalską w ramach Muzeum.

Seminaria Historii Mówionej współorganizowane są  przez Wydział Nauk o Kulturze i Sztuce UW, Archiwum Danych Jakościowych IFiS PAN oraz Polskie Towarzystwo Historii Mówionej. Inicjatywie patronuje „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”. Osoby, które chciałyby wziąć udział w kolejnych spotkaniach lub otrzymać więcej informacji, proszone są o napisanie na adres: seminariumoralhistory@gmail.com.