Nowy zbiór: „An explanation-oriented inquiry dialogue game for expert collaborative recommendations”

W ADJ opublikowany został zbiór pt. „An explanation-oriented inquiry dialogue game for expert collaborative recommendations”, autorstwa Qurat-ul-ain Shaheen. Zbiór zawiera wybrane materiały z badania, którego celem była ocena użyteczności protokołu dialogowego, mającego ułatwiać wspólne podejmowanie decyzji przez ekspertów medycznych. Uczestnikom przedstawiono scenariusze (przypadki medyczne) oparte na anonimowych danych pacjentów pochodzących z publicznie dostępnego zbioru danych pt. „Thyroid Disease”. W każdym scenariuszu uczestnicy mieli za zadanie zdiagnozować pacjentów i przepisać odpowiednie leczenie. Po każdej sesji z uczestnikami badania prowadzono wywiady jakościowe.

Spotkanie dla administratorów kolekcji instytucjonalnych w Repozytorium Otwartych Danych RepOD

Archiwum Danych Jakościowych IFiS PAN gromadzi i udostępnia w Repozytorium Danych Społecznych jakościowe materiały pochodzące z badań społecznych. Aby umożliwić publikację danych o innym charakterze, wytworzonych lub zebranych przez badaczy z IFiS PAN, Instytut utworzył własną kolekcję w Repozytorium Otwartych Danych RepOD.

22 października 2025 r. Maciej Melon, administrator tej kolekcji, uczestniczył w spotkaniu przedstawicieli instytucji prowadzących kolekcje w RepOD. Celem wydarzenia była prezentacja wybranych kolekcji — w tym kolekcji IFiS PAN — oraz omówienie zasad weryfikacji udostępnianych zbiorów danych. W spotkaniu wzięło udział około 60 administratorów kolekcji instytucjonalnych. Organizatorem było Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego.

Kolekcja IFiS PAN jest dostępna pod adresem: https://repod.icm.edu.pl/dataverse/ifis

Powołanie „Konsorcjum na rzecz Danych Społecznych”

Sześć jednostek akademickich – Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Uniwersytet Warszawski, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, oraz Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu – zawiązały „Konsorcjum na rzecz Danych Społecznych”. Cele konsorcjum obejmują m.in.: (1) przygotowanie i koordynację przystąpienia oraz udziału Polski w europejskiej infrastrukturze CESSDA (ERIC), (2) archiwizację i udostępnianie danych społecznych, oraz (3) utrzymywanie, prowadzenie i zapewnianie ciągłości funkcjonowania Repozytorium Danych Społecznych.

Konsorcjum zostało powołane na 2 lata z możliwością przedłużenia. Ma charakter otwarty – może przyjmować nowych członków.

    Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ogłosiło „Politykę otwartego dostępu do danych badawczych finansowanych ze środków publicznych”

    16 lipca 2025 r. Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego zatwierdził dokument pt. „Polityka otwartego dostępu do danych badawczych finansowanych ze środków publicznych”. Opracowanie Polityki było realizacją zapisów Ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego.

    „Polityka” jest skierowana do podmiotów sektora nauki i szkolnictwa wyższego, dysponujących danymi badawczymi wytworzonymi dzięki finansowaniu ze środków publicznych. Dokument nie ma charakteru normatywnego – stanowi „mapę drogową” zawierającą informacje, cele, zalecenia i postulaty w zakresie otwartego dostępu do danych badawczych. Kolejnym dokumentem ma być bardziej szczegółowy plan działań, określający sposoby realizacji poszczególnych zadań, ze wskazaniem odpowiedniego finansowania.

    Nowy zbiór: „Korpus Treści Komunikacji Cyfrowej”

    W ADJ opublikowany został zbiór pt. „Korpus Treści Komunikacji Cyfrowej — korpus anotowany ręcznie i automatycznie”, którego autorką jest dr Maja Sawicka z Uniwersytetu Warszawskiego.

    Korpus Treści Komunikacji Cyfrowej został stworzony w ramach projektu „Metody badania komunikacji cyfrowej i danych tekstowych” finansowanego w ramach 16. edycji konkursu Funduszu Innowacji Dydaktycznych Uniwersytetu Warszawskiego w latach 2020-2022. Projekt był realizowany we współpracy pomiędzy Wydziałem Socjologii UW, Instytutem Języka Polskiego UW i konsorcjum CLARIN-PL.

    Korpus zawiera treści pochodzące z publicznych profili w głównych mediach społecznościowych używanych przez polskich internautów: Facebook, Twitter i YouTube. Komunikacja, której zapis został zgromadzony w korpusie, dotyczy pięciu tematów, które uczestnicy zajęć prowadzonych w ramach projektu uznali za ważne: sposoby diagnozowania dezinformacji i walki z nią (fact-checking), zagadnienia związane ze zmianą klimatyczną (klimat), problematyka ciałopozytywności i stosunku do ciała (ciało), komunikacja aktorów niechętnych UE (anty-UE), aktualne teorie spiskowe (teorie_spiskowe). 

    Seminarium Historii Mówionej: wywiad nt. historii opozycji antykomunistycznej

    4 czerwca w IFiS PAN odbyło się ostatnie w tym roku akademickim Seminarium Historii Mówionej (SHM). Gościem był dr Kamil Borecki (Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”, Wrocław), który prowadzi badania nad strajkiem solidarnościowym we Wrocławiu z sierpnia 1980 r. Przedstawił on wywiad z pracownikiem Stoczni Rzecznej we Wrocławiu, który należał do liderów strajku w swoim zakładzie.

    Seminaria Historii Mówionej współorganizowane są przez Wydział Nauk o Kulturze i Sztuce UW, Archiwum Danych Jakościowych IFiS PAN oraz Polskie Towarzystwo Historii Mówionej. Inicjatywie patronuje „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”. Więcej informacji można uzyskać pod adresem: seminariumoralhistory@gmail.com.

    Seminarium Historii Mówionej: wywiady nt. historii epidemii HIV/AIDS w Polsce w latach 1981–1999

    23 kwietnia w IFiS PAN odbyło się Seminarium Historii Mówionej (SHM). Tym razem uczestnicy analizowali wywiad przeprowadzony przez p. Katarzynę Szarlę w ramach projektu doktorskiego z zakresu historii społecznej, przygotowywanego na Wydziale Historii Uniwersytetu Warszawskiego pod opieką dr hab. Dobrochny Kałwy. Projekt ma na celu zbadanie historii epidemii HIV/AIDS w Polsce (1981—1999) ze szczególnym uwzględnieniem codziennego doświadczenia osób żyjących z ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV) i zespołem nabytego niedoboru odporności (AIDS) oraz praktyk związanym z zakażeniem i chorobą. Jest to jednocześnie projekt z zakresu historii okresu transformacji — jak napisała autorka badań, „polska historia HIV/AIDS, podobnie jak w innych obszarach Europy Środkowo-Wschodniej, jest nierozerwalnie spleciona z zachodzącymi w tym okresie przemianami politycznymi, gospodarczymi i kulturowymi, które znacząco wpływają także na kształtowanie się wyobraźni społecznej i narracji dotyczących HIV/AIDS”. Wywiad wybrany do analizy został przeprowadzony z lekarzem, profesorem nauk medycznych, który ze względu na swoją specjalizację i pełnione funkcje posiada rozległą wiedzę na temat przedmiotu badań.

    Seminaria Historii Mówionej współorganizowane są  przez Wydział Nauk o Kulturze i Sztuce UW, Archiwum Danych Jakościowych IFiS PAN oraz Polskie Towarzystwo Historii Mówionej. Inicjatywie patronuje „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”. Osoby, które chciałyby wziąć udział w kolejnych spotkaniach lub otrzymać więcej informacji, proszone są o napisanie na adres: seminariumoralhistory@gmail.com.

    Nowy zbiór: „Interviews with system operators and users of the Polish BBSes”

    W ADJ opublikowany został nowy zbiór zatytułowany „Interviews with system operators and users of the Polish BBSes”, którego autorem jest Michał Owczarek, doktorant na Uniwersytecie SWPS. Zbiór zawiera 19 zanonimizowanych transkrypcji wywiadów indywidualnych z operatorami i użytkownikami usług BBS w Polsce. BBSy [od: Bulletin Board System] były – w uproszczeniu – serwerami komputerowymi połączonymi linią telefoniczną. Służyły do komunikacji w czasach przed upowszechnieniem Internetu, mogą być uważane za rodzaj wczesnych mediów społecznościowych. Wywiady zostały przeprowadzone w latach 2023–2025 z osobami, które w latach 1990. były zaangażowane w „kulturę BBSów”. Badanie wykonano w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki (Preludium BIS), którego kierownikiem jest dr hab. Mirosław Filiciak, prof. Uniwersytetu SWPS.

    Nowy zbiór: „The spatiality of urban safety and care. A qualitative study of young women’s life trajectories in Argentina”

    W ADJ opublikowany został nowy zbiór danych, zatytułowany „The spatiality of urban safety and care. A qualitative study of young women’s life trajectories in Argentina”. Autorką zbioru jest Anna Bednarczyk. Projekt, z którego pochodzą dane, miał na celu zbadanie kwestii bezpieczeństwa młodych kobiet, mieszkających w zmarginalizowanych dzielnicach argentyńskiego miasta Córdoba, z perspektywy koncepcji kolektywnej opieki i sieci wzajemnego wsparcia. Projekt został sfinansowany przez Narodowe Centrum Nauki (grant Preludium). W skład zbioru wchodzą zanonimizowane transkrypcje wywiadów indywidualnych i grupowych w języku hiszpańskim, przeprowadzonych w 2022 roku z 29 osobami.

    Seminarium Historii Mówionej: wywiady z ukraińską uchodźczynią

    26 lutego odbyło się w IFiS PAN Seminarium Historii Mówionej. Podczas seminarium omawiane były dwa wywiady z ukraińską uchodźczynią, przeprowadzone w 2023 i 2024 r. przez dr hab. Annę Wylegałę, prof. IFiS PAN, w ramach projektu „Świadectwa wojny” (U-CORE). Informacje o dwóch etapach projektu można znaleźć na stronach: https://swiadectwawojny2022.org/ i https://u-core.org/. Tematem rozmowy była także metodologia i etyka gromadzenia i udostępniania tego typu materiałów.

    Seminaria Historii Mówionej współorganizowane są  przez Wydział Nauk o Kulturze i Sztuce UW, Archiwum Danych Jakościowych IFiS PAN oraz Polskie Towarzystwo Historii Mówionej. Inicjatywie patronuje „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”. Osoby, które chciałyby wziąć udział w kolejnych spotkaniach lub otrzymać więcej informacji, proszone są o napisanie na adres: seminariumoralhistory@gmail.com.