Wystąpienie na IX Transdyscyplinarnym Sympozjum Badań Jakościowych, 8-9 czerwca 2021 r. – abstrakt
Magdalena Bielińska, Danuta Życzyńska-Ciołek
Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Spotkania po latach: powroty do danych i uczestników badań jakościowych.
Kilka metodologicznych wyzwań i prób sprostania im.
Badania jakościowe w swej szczególnej postaci, jaką jest rozumiana różnorako rewizyta, stanowią ciekawą propozycję metodologiczną, choć wiążą się też z zagrożeniami, mogącymi skomplikować proces badawczy. Ze względu na stosunkowo niską popularność tego rodzaju badań, w Polsce wciąż mała jest świadomość problemów metodologicznych z nimi związanych.
Przedstawione w referacie doświadczenia są efektem realizowanego obecnie projektu pn. „Przemiany stylu życia polskiej klasy średniej – dwadzieścia lat później. Mechanizmy międzypokoleniowej transmisji stylu życia” (grant NCN, 2018/29/N/HS6/00958). Wystąpienie koncentruje się na rewizycie rozumianej jako (a) reanaliza „starych” wywiadów oraz (b) wywiady ponowne ze „starymi” badanymi. W odniesieniu do tych procedur dyskutujemy kilka wątków, które szczególnie silnie wpływają na sposób postępowania badawczo-analitycznego, a jednocześnie korespondują z zawartymi w opisie grupy tematycznej zagadnieniami:
a) z rewizytą jako (po)wtórną analizą jakościowych danych zastanych (tu: pozyskanych w poprzednim badaniu) związane są dylematy dotyczące m.in. dostępu do tych danych, wglądu w kontekst badania pierwotnego, sposobów selekcji materiałów do analiz powtórnych, wierności interpretacyjnej (fidelity) czy dopasowania (odpowiedniości) danych do nowych pytań badawczych (fit),
b) rewizyty badawcze do „starych” badanych wiążą się z rozstrzygnięciami dotyczącymi m.in. kontaktu z samymi badanymi, jak i „strażnikami” kontaktu z nimi. Prowadzone w specyficznej pandemicznej sytuacji, rewizyty te wymagały modyfikacji planu badawczego, co może wpłynąć na przyszłe interpretacje i ustalenia.
Zasygnalizowane doświadczenia składają się na niełatwy proces badawczy, który jednak – summa summarum – wskazuje na potencjał tego rodzaju badań jakościowych.